Thursday, October 2, 2008

LaBinG BantOgan nGa sUgbuanOn

anG inaHan kOnG bantOgaN -

MGA SUGBUANONG PULONG

1. ila- consider
EX: Si presidente Arroyo giila isip usa sa mga respetadong personalidad sa nasud.
2. amgo- realize
EX: Naamgo nako nga dili sayon ang mangita ug kuwarta karong panahona.
3. lagpak- slam
EX: Tungod sa iyang kasuko, gilagpak niya ang pultahan.
4. kantidad- sum
EX: Dili masukod ang kantidad sa paghigugma sa usa ka inahan.
5. hitabo- transpire
EX: Walay nakasaksi sa mga panghitabo.

1. tinahoran- respected
EX: Ang mayor mao ang usa sa mga tinahoran nga tawo sa dakbayan.
2. ginok- excite
EX: Naginok siya apan nakadawat siya og maayong balita.
3. dili makapahulay- restless
EX: Dili siya makapahulay sa mga niagi nga adlaw.
4. luspad- pale
EX: Nangluod siya sa pagkahibalo niya nga nakawatan siya.
5. gugol- spend
EX: Hinaot nga mag gugol siya og panahon alang sa iyang mga anak.

1. latagaw- pointless
EX: Latagaw ang mga panghitabo.
2. kinahanglan- ought
EX: Kinahanglan nimo siyang pangitaon.
3. makapahadlok- scary
EX: Makapahadlok ang ilang lugar.
4. sabwag- scatter
EX: Gisabwag ni Anna ang abo sa namatay niyang bana.
5. sangyaw- spread
EX: Sakto ang gisangyaw niya nga balita.

1. taghoy- whistle
EX: Nakuyawan siya sa dihang nakadungog siya og taghoy.
2. hingpit- full-fledged
EX: Usa siya ka hingpit nga pulis.
3. sapa- brook
EX: Gibaha napud ang sapa sa dihang nibundak ang uwan.
4. wala ilhi- anonymous
EX: Ang mga regalo kay gikan sa wala ilhi nga tawo.
5. karaan- antique
EX: Mahal na karon ang mga karaan nga butang kay talagsaon na kini.

1. yano- artless
EX: Wala dawata sa maestra ang yano niya nga project.
2. tampalasan- bad
EX: Angay lang sawayon ang iyang tampalasan nga binuhatan.
3. malamaton- charming
EX: Daghan naibog niya kay siya malamaton.
4. hawa- depart
EX: Hinaot nga dili nalang siya muhawa.
5. naligdong- demure
EX: Hinay siya og tingog aron ingnon nga siya naligdong.

1. hatag katungod- entitle
EX: Gihatagan na sila og katungod sa yuta.
2. sulod- enter
EX: Wala siya'y plano musulod sa balay.
3. ligoy- escape
EX: Ganahan ko muligoy aning gubot nga kalibutan.
4. sugo- errand
EX: Wala pa siya nahuman ug tuman sa mga gisugo niya.
5. lisod- hard
EX: Lisod ang exam.

1. alkansi- deficient
EX: Dili ta angay magpaalkansi kung atong katarungan na ang hisgutan.
2. humahalad- devotee
EX: Ang akong lola usa ka humahalad sa birhen sa Guadalupe.
3. pahimulus- exploit
EX: Luoy ang mga tao nga naapektuhan sa pagpahimulus sa gobyerno.
4. binhi- fetus
EX: Usa napud ka binhi ang nakit-an sa karton sa barabgay Apas.
5. tiunay- natural
EX: Nigawas ang iyang tiunay nga pagka-gwapa.


1. kamuut- humor
EX: Nalingaw ang tanan sa iyang kamuut.
2. hugong- hum
EX: Sa iyang pag-inusara, nakadungog siya ug mga hugong.
3. makapasupang- nutritious
EX: Angay sa mga bata ang makapasupong nga pagkaon.
4. ilo- orphan
EX: Sayo siya nailo tungod sa aksidente sa iyang mga ginikanan.
5. tagal- deadline
EX: Wala siya kaabot sa gihatag nga tagam alang sa iyang buluhaton.


1. pahamtang- impose
EX: Daghan og mga bag-ong patakaran nga gipahamtang ang Presidente.
2. iban - lessen
EX: Wala gihapon naibanan ang populasyon sa mga walay trabaho hantod karon.
3. pahigalam- pamper
EX: Walay kaparehas ang pahigalam sa usa ka inahan.
4. katungod- privilege
EX: Usa ka dakong katungod ang makahinabi ang Mayor.
5. suliran- problem
EX: Hinaot nga masulbad na ang mga suliran sa atong nasud.


1. tinaklian- transferee
EX: Nag-inusara ra ang tinaklian sa eskwelahan.
2. pagkabarumbado- recklessness
EX: Walay maayo nga nabuhat ang iyang pagkabarumbado.
3. tinguha- wish
EX: Matinoud unta iyang mga tinguha sa kinabuhi.
4. tinabas- strip
EX: Naghimo siya ug tinabas nga Mangga.
5.panugakod- struggle
Gitabangan siya sa iyang pamilya sa panugakod niya nga makab-ot iyang damgo.


1. tinagana- reserved
EX: Tinagana ni nga lugar alang sa meeting sa Gobernador.
2. naminhod- numb
EX: Naminhod na akong tiil sa sige ug tindog.
3. pangapura - insist/ urge
EX: Sige ug pangapura ang bata sa iyang ganahan.
4. basig- harsh
EX: Gipakita niya iyang kabasig sa mga bata nga wala nagpatuo niya.
5. kahimanan- equipment
EX: Kulang og mga kahimanan ang eskwelahan.


1. tukas- expose
EX: Gitukas sa mga reporters ang sayop nga binuhatan sa gobyerno.
2. timawa- pauper
EX: Nagplano og mga proyekto ang Mayor alang sa mga timawa.
3. hanaw- abolish
EX: Gihanaw ang mga tao nga nagbaligya sa sidewalk.
4. katukuran- building
EX: Napuno na og mga nagkalain-laing katukuran ang Sugbo.
5. pasangil- to blame
EX: Pataka lang og pasangil ang mga pulis.